Stresle Başaçıkma Yolları
Stres modern insanın günlük yaşamının bir parçasını oluşturur. Sabahleyin kalktığınızda suyun ya da elektriğin kesik olması, kaloriferin yakıt yokluğundan yanmaması ve bu nedenle evin soğuk olması, otobüs duraklarındaki izdiham, iş yerindeki sigara dumanı ve insanların sürekli hırçın bir tavır ve ses tonu içinde birbirleriyle konuşmaları, öğle yemeği için gittiğiniz bir lokantanın pisliği, garsonların kabalığı, yemeğin geç ve soğuk gelmesi, akşam eve dönerken otobüste çektiğiniz sıkıntının üzerine uğradığınız bakkalın nezaketsizliği ve her şeyi biraz daha pahalı satması, evde çocukların hırçınlığı, eşinizle annenizin geçimsizliği, stres kaynağı olarak sürekli etkiler. Bu günlük strese hastalık, ölüm, ayrılık ve benzeri gibi diğer olaylar eklenince, artık daha fazla dayanamazsınız. Önemli hastalıklar kendini göstermeye başlar.
Stresli olayları önlememiz çoğu kez olanaklı değildir. Bu nedenle stresle başaçıkma yollarını öğrenip, günlük yaşamımıza uygulamakta büyük yarar vardır. Baltaş ve Baltaş (1986) stresle başaçıkma yollarını bedenle, zihinle ve davranışla ilgili olmak üzere üç grupta toplar.
İlk grupta gevşeme teknikleri. değişik beden egzersizleri ve besleme biçimleri yer alır.
İkinci grubu oluşturan zihinsel başaçıkma yolları, uyumsuzluğa yol açan inançlarla uğraşma ve zihinsel düzenleme tekniğini içerir.
A tipi davranış biçiminin değiştirilmesi, güvenli girişkenlik davranış eğitimi ve zaman düzenlemesi teknikleri üçüncü gruptaki davranışçı başaçıkma yollarını oluşturur.
Bu teknikler yukarıda sözü edilen Türkçe yayında ayrıntılarıyla verilmiş olduğundan burada ayrıca tartışmayacağız. Şu önemli noktaya işaret etmekle yetineceğiz. Bizim için esas olan ve vurgulamak istediğimiz yön, Bireylerin olayları anlamlandırışı, değerlendirişi ve yönlendirişi stresi azaltma veya çoğaltmada temel faktördür. Demek oluyor ki, stresler esas olarak insanın olayları değerlendirme ve çözümleme biçiminden kaynaklanır. Aynı fiziksel ve sosyal ortam içinde bazı kimseler son derece gergin ve stresli, bazı kimseler ise daha rahat ve mutlu olabilir. Örneğin, bir üst paragrafta günlük yaşamını kısaca özetlediğimiz kişi “Allahım benim ne suçum vardı da beni bu durumlara soktun? Benim de özel bir arabam, yalım, yatım olamaz mıydı?” diye yaşamına lanet okurken, başka biri, “Allahım verdiğin nimetlere binlerce şükürler olsun!” diye içtenlikle dua edebilir. Okuyucu hangi insanın daha mutlu, rahat ve sağlıklı olacağını tahmin etmekte zorluk çekmeyecektir.